تاثیرات منفی احداث بند کمال خان بر منابع آبی منطقه ی سیستان |
کد مقاله : 1006-IWWA (R1) |
نویسندگان |
غلامحسین لکزائیان پور *1، محمد مهدی چاری2، هادی گلوی3 1مدیر امور آب وفاضلاب شهرستان زهک 2معاون دانشجویی وعضو هیئت علمی دانشگاه زابل 3معاون آموزشی دانشکده آب و خاک و عضو هیئت علمی دانشگاه زابل |
چکیده مقاله |
بند کمالخان یکی ازبندهای مهم کنترل آب در افغانستان بشمار می آید که در ولایت نیمروز و بر روی رودخانه ی هیرمند ( هلمند) قراردارد. حقابه هامون از هیرمند سالانه از طریق سیلابها تأمین میشد اما با احداث سد انحرافی کمالخان در ۴ فروردین ۱۴۰۰ در ۷۰ کیلومتری مرز ایران بر بستر اصلی رودخانه هیرمند، این حقابه هم از ایران گرفته و جاری نشدن آن به سمت ایران شدت گرفت که پیامدهای اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی زیادی برای ایران و همچنین شهرهای مرزی افغانستان به همراه داشته است. 50 سال پیش نیز قرارداد کمیسیون دلتا، افغانستان را ملزم به تحویل سالانه 820 میلیون مترمکعب آب به ایران کرد. ساختار ایجاد شده بر روی رودخانه هیرمند در بند کمال خان،باعث شده است که بخش زیادی از آب پشت این سد به جای ایران به سمت هامون گودزره هدایت شود. در عمل این سازه نقش انحراف آب از مسیر رودخانه هیرمند را دارد و بخش قابل توجهی از سیلابها را به رود «بیابان» میفرستد. کارشناسان معتقدند که ساخت این سد می تواند اثرات منفی در تأمین حقابه های لازم برای تالاب هامون داشته باشد و همچنین توافقنامه تاریخی ایران و افغانستان برای بهره برداری از منابع آب مرزی را به چالش خواهد کشید.در این مقاله سعی گردیده است اثرات منفی ایجاد این بند بر دریاچه هامون و سایرمنابع آبی منطقه ی سیستان مورد بررسی قرارگیرد. |
کلیدواژه ها |
کمال خان،بند، هیرمند،هامون،سیستان،حقابه،گودزره |
وضعیت: پذیرفته شده |