ارزیابی خسارت ناشی از عدم تخصیص آب به تالاب گاوخونی در حوضه آبریز زاینده رود
کد مقاله : 1292-IWWA (R1)
نویسندگان
حمید دکترصفائی1، مسعود تابش *2، یعقوب قلی پور3
1دانشجوی دکتری دانشگاه تهران
2آب و فاضلاب، محیط زیست/مهندسی عمران منابع آب استاد دانشگاه تهران
3استاد دانشکده مهندسی عمران، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران
چکیده مقاله
تالاب گاوخونی، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین زیست‌بوم‌های ایران، در دهه‌های اخیر به‌دلیل کاهش جریان‌های آبی ورودی و خشکسالی‌های مکرر با تخریب قابل‌توجهی مواجه شده است. این تالاب که نقشی اساسی در تنظیم اقلیم محلی، حفظ تنوع زیستی و ارائه خدمات اکوسیستمی ایفا می‌کند، به‌دلیل عدم تخصیص مناسب آب و رقابت بر سر منابع آبی با بخش‌های کشاورزی و صنعتی، بخش عمده‌ای از این خدمات را از دست داده است. برآورد خسارات ناشی از عدم تخصیص آب به تالاب گاوخونی، مقیاسی از حجم آسیب‌های ‌محیط‌زیستی ارائه می‌دهد و با آگاه‌سازی تصمیم‌گیران و سیاست‌مداران حوزه آب، ضرورت تأمین هزینه‌های احیای تالاب از طریق استفاده از آب‌های نامتعارف، تصفیه و بازچرخانی آب را برجسته می‌کند. این پژوهش با هدف ارزیابی خسارات ناشی از عدم تخصیص آب به تالاب گاوخونی انجام شده و از روش هزینه فرصت برای محاسبه این خسارات استفاده می‌کند.
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که در سال 1401، حجم آبی معادل 142 میلیون مترمکعب که می‌توانست برای احیای تالاب استفاده شود، به کاربری‌های دیگر اختصاص یافته است. این تخصیص نامناسب منابع آبی بر اساس روش هزینه فرصت، خسارتی معادل 14640 هزار میلیارد ریال در سال به‌دنبال داشته است. یافته‌های این پژوهش بر اهمیت بازنگری در سیاست‌های تخصیص منابع آب تأکید کرده و پیشنهاد می‌کند با مشارکت ذینفعان حوضه آبریز زاینده رود در تامین هزینه ها، استفاده از پساب تصفیه‌شده و بازچرخانی آب به‌عنوان راهکاری برای احیای تالاب گاوخونی در نظر گرفته شود.
کلیدواژه ها
ارزش‌گذاری محیط زیستی، هزینه فرصت، احیای تالاب گاوخونی، آب های نامتعارف، پساب تصفیه شده، بازچرخانی آب.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی